fbpx
16 sierpnia 2023

Wszystko o peklowaniu

Peklowanie mięsa jest starożytną techniką konserwacji, która stała się nieodłącznym elementem kulinarnych tradycji wielu kultur na całym świecie. Współczesne metody peklowania, choć opierają się na tych samych podstawowych zasadach, zostały udoskonalone i dostosowane do nowoczesnych wymagań smakowych i bezpieczeństwa żywności. Proces ten nie tylko przedłuża trwałość produktów mięsnych, ale także wzbogaca je o charakterystyczny smak i aromat, których nie można osiągnąć w żaden inny sposób. W poniższym artykule przyjrzymy się bliżej temu fascynującemu procesowi, poznając jego podstawy, techniki i składniki, które pomogą Ci osiągnąć doskonałe rezultaty w domowym peklowaniu. Czytaj dalej, aby dowiedzieć się, jak prawidłowo peklować mięso i odkryć sekrety tego kulinarnego rzemiosła.

Co to jest peklowanie?

Peklowanie to proces technologiczny, polegający na działaniu na mięso mieszanki peklującej wraz z dodatkiem soli i ewentualnych środków wspomagających.

Celem peklowania jest:

  • utrwalenie naturalnej barwy mięsa (dzięki temu, mięso pozostaje różowe),
  • wspomaganie utrwalanie mięsa (hamuje rozwój chorobotwórczych bakterii, w szczególności Clostridium botulinum, bakterii powodującej botulizm, czyli zatrucie jadem kiełbasianym),
  • wytworzenie typowego aromatu i smaku peklowniczego.

Czym peklujemy?

Do peklowania stosujemy mieszanki soli i substancji peklującej - są nimi azotany i azotyny.

Azotany czyli:
Azotan(V) sodu (NaNO 3 )i potasu (KNO 3) (saletra sodowa E251 lub potasowa E252)

Azotyny:
Azotan(III) sodu (NaNO2), dawniej azotyn sodu (nitryt E250)

Różnica pomiędzy substancjami pkelujacymi
Nie chce tutaj przytaczać różnych równań chemiczncyh ale najprościej mówiąc między tymi środkami nie ma znaczącej róznicy.

Zarówna saletra sodowa jak i potasowa sama w sobie nie ma właściwości pkelujących. Z czasem po dodaniu ich do mięsa, bakterie zawarte w mięsie reagują z nimi i powstaje Azotan(III) sodu (NaNO2), który rozpoczyna proces peklowania.

Obecnie stosuje się Azotan(III) sodu (NaNO2) ponieważ teoretycznie łatwiej obliczyć odpowiednią ilość jaką należy użyć do peklowania.

Aby uniknąć przedawkowania azotanu(III), można go stosować wyłącznie w postaci mieszanki z NaCl zawierającej 0,5-0,6% NaN02, czyli tak zwajnej PEKLOSOLI. Polskie normy dopuszczają stosowanie azotanów(V) tylko w produkcji kiełbas typu salami, w których zawartość azotanów(III) wynosi poniżej 60 mg/kg produktu, a suma zawartości azotanów(III) i azotanów(V) nie może przekraczać 600 mg/kg.

Ilości azotynów w produkcie finalnym ,które gwarantują osiągnięcie podstawowych rezultatów technologicznych:

  • efekt barwo twórczy (30-50 mg/kg mięsa),
  • działanie bakteriostatyczne w stosunku do Clostridium botulinum (80-150 mg/kg mięsa),
  • efekt smakowy i zapachowy (20-40 mg/ kg mięsa).

Metody peklowania

Możemy wyróżnić peklowanie suche lub mokre (nastrzykowe, zalewowe, kombinowane) oraz połączenie tych dwóch metod, czyli peklowanie kombinowane.

Peklowanie suche polega na natarciu kawałków mięsa mieszanką peklującą lub wymieszaniu całości w przypadku mniejszych kawałków lub mięsa mielonego.

Peklowanie suche stosuje się zazwyczaj przy dużych kawałkach mięsa takie jak szynki. Najlepiej sprawdza się w produktach, któe będą następnie suszone lub dojrzewały.

Peklowanie suche również stosuje się przy robieniu kiełbas ( najzwyczajniej mieszamy farsz mieszanką peklosoli i przypraw)

Do peklowania suchego używamy ok. 20g peklosoli na każdy kilogram mięsa w przypadku wyrobów poddanych obróbce termicznej oraz do 30g w przypadku wyrobów surowych dojrzewających.
Te wartości mogą się nieco różnić w zależności od wyrobu.

Peklowanie mokre
Peklowanie mokre polega użyciu mieszanki peklującej w postaci solanki.

Mamy 3 metody peklowania na mokro:

  1. Peklowanie zalewowe, czyli zalanie mięsa solanką.

Mięso musi być zabezpieczone przed wypłynięciem na powierzchnię solanki.
Czas peklowania w temperaturze ok. 5 stopni C wynosi od 3 do 14 dni.

  1. Peklowanie nastrzykowe

    Domięśniowe
    Najprościej mówiąc polega na wstrzyknięciu w mięsień wcześniej przygotowanej solanki.
    Peklowanie trwa 24 – 48 godz. w temperaturze 4 – 6 stopni C.
    Do arteryjne
    Polega na wprowadzeniu solanek do naczyń krwionośnych , najczęściej przez główną tętnicę, co pozwala na bardzo równomierne rozprowadzenie solanki w elemencie peklowanego mięsa.Tą metodą uzyskuje się najlepsze efekty jeśli chodzi o równomierne rozprowadzenie solanki wewnątrz mięsa.
  1. Peklowanie kombinowane.
    Czyli połączenie peklowania nastrzykowego i peklowania zalewowego.
    Mięso na początku poddaje się nastrzykowi solanką nastrzykową, a następnie umieszcza się je w naczyniach i zalewa solanką zalewową.
    Czas peklowania w temperaturze 4 – 6 stopni C, trwa od 3 do 7 dni.

Prosty przepis na zalewę peklującą:
Stężenie zalewy powinno mięć ~12-15%.
Stosunek zalewy do mięsa powinien wynosić około 1:3 ( zalewa:mięso). Przyjmuje sie 0,4l na kilogram

Proporcje zalewy:
1l zimnej wody
85 -100g peklosoli
ewentualnie przyprawy

Temperatura peklowania

Co do temperatury to można znaleźć informację, aby temperatura mieściła się w granicach 4-10 stopni Celsjusza.
Poniżej 4 stopni proces peklownia zostaje bardzo spowolniony,a w okolicach 0 stopni praktycznie wstrzymany, zaś po przekroczeniu 10 stopni Celsjusza powstaje ryzyko zepsucia mikrobiologicznego.

Najlepsza temperatura to 5 stopni Celsjusza.

Temperatura powinna być utrzymywana tak długo, aż zawartość soli w każdej części mięsa będzie wynosiła 3,5-4,5%.

Ile czasu peklować mięso.

Czas peklowania uzależniony jest od wielu czynników, więc nie da się podać jednego konkretnego dla wszystkich wyrobów.

Na czas peklowania peklowania wpłwają:

  • Metoda peklowania
  • Wielkość ciężar i rodzaj kawałków mięsa ( z kością, bez kości)
  • Ilość soli peklującej lub stężenie solanki
  • temperatura peklowania

W przypadku drobnych kawałków (mięso pocięte w kostkę) może to być 2 dni. W przypadku średnich szynek czas peklowania suchego to 14-21 dni. Peklując szynki na mokro wszystko uzależnione jest od stężenia zalewy.
Do z mielonego mięsa na kiełbasę mieszankę peklującą można dodać 24h przed wędzeniem.

Bartek
Jeżeli masz problem z przepisem lub pytania dotyczące obróbki mięsa to na pewno Ci pomogę!
Czat z pomocą dostępny jest tylko dla członków Akademii Mięsa
linkedin facebook pinterest youtube rss twitter instagram facebook-blank rss-blank linkedin-blank pinterest youtube twitter instagram